1. Raporun Genel Çerçevesi

SHURA Enerji Dönüşümü Merkezi’nin 2025’te yayımladığı “Türkiye Elektrik Sistemi için En Ekonomik Katkı: Enerji Verimliliği ve Yeni İş Modelleri” raporu, Türkiye’nin enerji verimliliği potansiyelini ortaya koyuyor. Rapor, 2035’e kadar enerji verimliliği önlemleriyle 2,1 trilyon dolar tasarruf sağlanabileceğini öngörüyor. Bu tasarruf, elektrik üretiminden tüketime kadar değer zincirinin tüm aşamalarında uygulanacak yenilikçi çözümlerle mümkün olacak. Türkiye’nin artan elektrik talebini karşılamak için enerji verimliliğinin kritik bir rol oynayacağı belirtilirken, rapor, ulusal enerji politikalarıyla uyumlu bir yol haritası sunuyor.

2. Elektrik Talebi ve Tasarruf Senaryoları

Rapor, Türkiye’nin elektrik talebinin 2030’da 416,9 teravatsaate (TWh) ulaşacağını tahmin eden bir senaryoya dayanıyor, bu da resmi projeksiyonlardan (459,2 TWh) daha düşük bir talep öngörüyor. Enerji verimliliği önlemleriyle, 2030’a kadar 42,3 TWh tasarruf sağlanabilir; bu, yaklaşık 18 milyon hanenin yıllık elektrik tüketimine eşdeğer. Tasarruf potansiyeli, özellikle sanayi, binalar ve hizmet sektörlerinde yoğunlaşıyor. Rapor, bu hedefe ulaşmak için 54 milyar dolarlık yatırım gerektiğini hesaplıyor; bunun 30 milyarı enerji verimliliğine, 13 milyarı elektrifikasyona ve 11 milyarı dağıtık enerji üretimine ayrılacak.

3. Ana Tasarruf Alanları ve Çözümler

Enerji verimliliği için önerilen çözümler, beş ana alanda toplanıyor: sanayi süreçleri, binalarda enerji yönetimi, ulaşım elektrifikasyonu, akıllı şebekeler ve dağıtık enerji sistemleri. Örneğin, sanayide yüksek verimli motorlar ve otomasyon sistemleri, binalarda ise yalıtım ve akıllı termostatlar öne çıkıyor. Ulaşımda elektrikli araçların yaygınlaşması ve akıllı şebekelerle enerji kaybının azaltılması da kritik önlemler arasında. Bu çözümler hem enerji tüketimini düşürüyor hem de yenilenebilir enerji kaynaklarının entegrasyonunu kolaylaştırıyor. Rapor, bu alanlarda yerli teknolojilerin kullanımının ekonomik faydaları artıracağını vurguluyor.

4. Çevresel ve Ekonomik Faydalar

Enerji verimliliği önlemleri, Türkiye’nin enerji ithalatına bağımlılığını azaltarak ekonomik ve çevresel kazanımlar sağlayacak. Rapor, doğal gazdan elektrik üretim talebinin yarı yarıya azalabileceğini ve ithal kömüre bağımlılığın %10 düşebileceğini öngörüyor. Bu, 2030’a kadar 2,7 milyar dolarlık ithalat tasarrufu ve 8,7 milyar metreküp doğal gaz tüketiminde azalma anlamına geliyor. Çevresel olarak, enerji verimliliği 100 milyon ton karbon emisyonu azaltımı sağlayarak Türkiye’nin 2053 net sıfır emisyon hedefine katkıda bulunacak. Ayrıca, yerli teknoloji kullanımı yeni istihdam alanları yaratacak.

5. Öneriler ve Gelecek Perspektifi

Rapor, enerji verimliliğinin hayata geçirilmesi için kamu, özel sektör ve sivil toplum iş birliğini öneriyor. Finansman mekanizmalarının geliştirilmesi, teşviklerin artırılması ve farkındalık kampanyaları kritik önem taşıyor. Yerli ekipman ve teknoloji üretimine yatırım, dış ticaret bağımlılığını azaltarak ekonomik faydaları güçlendirecek. Türkiye’nin 2024-2030 Ulusal Enerji Verimliliği Eylem Planı (UEVEP) ile uyumlu olan bu öneriler, 2035’e kadar enerji yoğunluğunu %14 azaltmayı hedefliyor. Enerji verimliliği, Türkiye’nin enerji güvenliğini artırırken, sürdürülebilir bir geleceğe geçişte kilit bir rol oynayacak.